Jak przygotować plakat do druku?

Jak przygotować plakat do druku?

 

Najpewniejsza ścieżka to projekt w skali 1:1, w przestrzeni CMYK, ze spadami i marginesem bezpieczeństwa, wyeksportowany do PDF/X.

Kluczowe jest dopasowanie pliku do techniki druku i podłoża. Plakat może powstać w druku cyfrowym przy mniejszych nakładach i krótszym czasie, w druku offsetowym przy dużych nakładach lub w druku wielkoformatowym dla ekspozycji oglądanych z dalszej odległości. Druk UV sprawdza się na nietypowych materiałach. Na etapie projektowania warto mieć to na uwadze, bo wpływa to na dobór profilu kolorystycznego, rozdzielczość oraz spady.

​

Jak dobrać rozmiar i spady dla plakatu?

 

Najpierw warto określić finalny format wydruku i dodać do niego spady, czyli obszar do odcięcia.

Popularne formaty plakatów to między innymi A3 297 × 420 mm, A2 420 × 594 mm, A1 594 × 841 mm oraz B1 707 × 1000 mm. Plik powinien zawierać spad dookoła projektu. Standardowo wynosi on 3 mm, w wielkim formacie często 5 mm lub więcej. Ważny jest także margines bezpieczeństwa wewnątrz projektu. Drobne elementy i teksty lepiej trzymać w odległości co najmniej 5 mm od brzegu przy mniejszych plakatach i 10–20 mm przy dużych. Tło i grafiki dochodzące do krawędzi powinny wychodzić na spad, co zapobiega białym liniom po cięciu.

​

Jak przygotować kolory: CMYK czy kolory spotowe?

 

W większości przypadków wystarczy CMYK, a kolory spotowe stosuje się dla barw firmowych lub efektów specjalnych.

Projekt dobrze prowadzić od początku w CMYK, aby uniknąć niespodzianek po konwersji z RGB. Dla papierów kredowych sprawdzają się profile PSO Coated v3, dla niepowlekanych PSO Uncoated v3. Warto osadzić profil w pliku, co ułatwia soft proof i przewidywalność barw. Tekst i cienkie linie w czerni najlepiej zostawić jako 100% K. Wypełnienia wymagające głębokiej czerni zwykle korzystają z domieszki C, M i Y, jednak ich skład zależy od profilu i procesu druku. Sumaryczne nafarbienie powinno mieścić się w granicach profilu. Kolory spotowe, na przykład Pantone, pomagają utrzymać stałość koloru identyfikacji wizualnej lub osiągnąć efekty specjalne, jak fluorescencja czy metaliczność. Przy użyciu spotów warto opisać je w pliku i zaznaczyć w uwagach do produkcji.

​

Jak ustawić rozdzielczość i kiedy użyć wektorów?

 

Zdjęcia dla mniejszych plakatów zwykle mają 250–300 ppi, dla wielkiego formatu 100–150 ppi, a logotypy i piktogramy lepiej przygotować wektorowo.

​

Rozdzielczość odnosi się do skali 1:1. Jeśli plik jest w skali 1:10, to rozdzielczość obrazów powinna być dziesięć razy większa, aby efektywne ppi na wydruku było zgodne z założeniem. Dla billboardów oglądanych z daleka akceptowalna bywa niższa rozdzielczość. Sztuczne podbijanie ppi nie dodaje szczegółów. Ostrość zdjęć najlepiej dopracować po skali docelowej. Wektory pozostają ostre w każdym rozmiarze, dlatego nadają się do logo, ikon i tekstu. Unikanie rasteryzacji tych elementów poprawia czytelność i ogranicza ryzyko poszarpanych krawędzi.

​

Jak zabezpieczyć czcionki i uniknąć problemów z tekstem?

 

Najbezpieczniej osadzić czcionki w PDF lub zamienić je na krzywe, a mały czarny tekst pozostawić jako jednoskładnikowy 100 K.

Przy eksporcie do PDF włączyć osadzanie pełne zestawów znaków, aby wyeliminować ryzyko brakujących fontów w produkcji. Jeśli plik idzie do druku w trybie produkcyjnym, zamiana tekstu na krzywe eliminuje ryzyko brakujących fontów. Minimalna wielkość drobnego tekstu w druku offsetowym to zwykle 6–7 pt, w druku cyfrowym i wielkoformatowym bezpieczniej stosować większe rozmiary, zwłaszcza przy cienkich krojach. Teksty nie powinny dotykać krawędzi cięcia. Nakładanie efektów przezroczystości na litery bywa ryzykowne. Lepiej unikać mieszanych czerni w małych fontach, co zmniejsza ryzyko przesunięć kolorów.

​

W jakim formacie eksportować plik do druku?

 

Standardem branżowym jest PDF/X ze spadami i znacznikami cięcia, z osadzonymi fontami i profilami kolorów.

PDF/X-4 dobrze przenosi przezroczystości i obrazy w wysokiej jakości, natomiast PDF/X-1a wymaga spłaszczania, co bywa korzystne przy specyficznych workflow. Plakat najlepiej zapisać jako pojedynczą stronę w skali 1:1. W druku wielkoformatowym dopuszcza się skalę 1:10 z proporcjonalnymi spadami oraz odpowiednio wyższą rozdzielczością obrazów. Jeśli projekt to czysta grafika rastrowa, akceptowalne są także TIFF z kompresją ZIP lub LZW. JPEG sprawdza się przy wysokiej jakości kompresji, choć w krytycznych obszarach lepiej wybrać format bezstratny. Warstwy, notatki i ukryte obiekty warto usunąć przed eksportem.

​

Jak zoptymalizować obrazy, by nie stracić jakości?

 

Najlepszy efekt daje właściwa rozdzielczość na starcie i kompresja bezstratna lub delikatnie stratna tam, gdzie to możliwe.

 

• Skalowanie obrazów do docelowego rozmiaru przed eksportem zmniejsza plik i poprawia ostrość.

• TIFF z kompresją ZIP lub LZW zachowuje jakość. JPEG w jakości wysokiej ogranicza artefakty przy mniejszych plikach.

• 8-bitowa głębia koloru zwykle wystarcza. 16-bit zwiększa wagę, nie zawsze wnosi korzyść przy druku plakatu.

• Drobne wyostrzenie po przeskalowaniu poprawia percepcję detalu.

• Usunięcie zbędnych warstw, masek i kanałów redukuje rozmiar i ryzyko błędów.

• Spójna przestrzeń barw wszystkich obrazów ułatwia przewidywalny kolor.

• Zamiana podglądowych plików stock na finalne wersje eliminuje znaki wodne i różnice jakości.

 

Co sprawdzić przed wysyłką pliku do drukarni?

 

Przed wysyłką do drukarni sprawdź poniższe elementy, aby uniknąć poprawek i opóźnień.

 

• Format dokumentu i skala odpowiadają zamówieniu. Spady są ustawione, a tło wychodzi na spad.

• Margines bezpieczeństwa zachowany. Żaden ważny element nie leży zbyt blisko krawędzi.

• Wszystkie obrazy mają odpowiednie efektywne ppi i są podlinkowane lub osadzone bez braków.

• Cały projekt jest w CMYK lub z celowo zdefiniowanymi kolorami spotowymi. Profil kolorów został osadzony.

• Czarny tekst powinien być ustawiony jako 100% K. Przejrzystości i overprint ustawione zgodnie z intencją produkcyjną.

• Czcionki osadzone lub zamienione na krzywe. Brak brakujących fontów i znaków diakrytycznych.

 

Dodatkowo, przed wysyłką upewnij się, że plik PDF jest zgodny ze standardem PDF/X, zawiera znaczniki cięcia i spady, a także nie posiada zbędnych stron ani elementów. Jeśli planowane są uszlachetnienia lub finishing, ważne jest, aby warstwy i ich opisy były czytelne dla produkcji. Zawsze warto wykonać szybki preflight oraz próbę soft proof na monitorze skalibrowanym, a w razie potrzeby zamówić proof fizyczny.

​

Dobrze przygotowany plakat wygląda lepiej i szybciej trafia z projektu na ścianę. Jasne zasady pracy z kolorem, spadami, fontami i plikami sprawiają, że każdy etap druku przebiega spokojniej. Niezależnie od tego, czy chodzi o krótki nakład cyfrowy, duży offset, czy wydruk wielkoformatowy, przemyślany plik to realna oszczędność czasu i nerwów.

Skonsultuj projekt w studiu graficznym firmy i zamów druk już dziś!